Cần xử lý kiên quyết, đúng pháp luật " Duy Tân-Kinh Môn-Hải Dương"

QĐND - Người dân rải đá, phá đường, dựng lán, cắt cử người canh gác 24/24 giờ, gõ kẻng tập trung khi có người lạ đến... Chuyện nghe rất lạ, nhưng đang xảy ra hằng ngày ở làng Châu Xá, xã Duy Tân, Kinh Môn (Hải Dương). Điều gì đã khiến người dân bất chấp luật pháp và có những phản ứng tiêu cực như vậy? Chúng tôi đã về địa phương tìm hiểu và thông tin để bạn đọc rõ.

Vì sao người dân phong tỏa nhà máy?

Từ nhiều năm nay, môi trường sống của dân làng Châu Xá bị ô nhiễm nghiêm trọng bởi hai nhà máy xi măng Phúc Sơn và Thành Công 2. Trong khi sự việc chưa được giải quyết, thì gần đây, Công ty TNHH một thành viên thương mại Trường Khánh (Công ty Trường Khánh) đã gây thêm ô nhiễm môi trường ở địa phương này.

Lãnh đạo địa phương cho biết, Công ty Trường Khánh nói rằng, họ chuyên về nghiền đá, đốt vôi, chế biến than làm nguyên liệu cho xây dựng, thế nhưng, khi nhà máy đi vào hoạt động thì liên tục xả khói đen ra môi trường và có mùi tanh, khiến người dân trong vùng luôn thấy tức ngực, khó thở. Ao hồ cũng bị ô nhiễm khiến cá, ba ba mà các hộ dân nuôi trong vòng bán kính 300m quanh công ty đều chết trắng. Còn vịt, gà đi ăn quanh khu vực nhà máy cũng chết rất nhiều.

Qua tìm hiểu, người dân địa phương mới biết, công ty này chuyên sản xuất prô ni-ken - một loại hóa chất dùng để phục vụ mạ hợp kim. Quá bức xúc vì môi trường sống ngày càng ô nhiễm, người dân trong xã đã làm đơn kiến nghị gửi lên các cấp chính quyền, nhưng không được hồi đáp. Thế là ngày 13-6, hàng trăm hộ dân trong xã đã kéo ra dựng lán, rải đá, chặn lối vào công ty. Chính quyền các cấp đã không hề có biện pháp xử lý rốt ráo. Đã thế, không hiểu từ đâu xuất hiện những nhóm người lạ mặt mang xe ủi đến ủi đường, đốt lán, thậm chí hành hung người dân địa phương, gây nên tình trạng hỗn loạn, mất an ninh, trật tự trên địa bàn.

Người dân xã Duy Tân rải đá, dựng lán chặn đường vào Công ty Trường Khánh.

Ông Lê Đức Tài, Trưởng thôn Châu Xá, cho biết: “Sự việc ầm ĩ kể từ khi dân phát hiện Công ty Trường Khánh thuê 2 lô đất của xã, trong đó, một lô để làm lò sản xuất vôi, một lô để làm môi trường sinh thái, khu vui chơi, nhưng lại xây dựng nhà máy sản xuất hóa chất prô ni-ken. Điều bức xúc hơn nữa là Công ty Trường Khánh đã xây dựng nhà máy kiên cố trên đất nông nghiệp nhưng không hề có giấy phép xây dựng, không có quyết định giao, cho thuê đất và chưa hề được chủ đầu tư ra quyết định chấp thuận đầu tư của UBND tỉnh Hải Dương cũng như đánh giá tác động môi trường...

Trao đổi với chúng tôi, ông Lê Văn Kha, Chủ tịch UBND xã Duy Tân, cho biết: Tháng 10-2011, UBND xã Duy Tân làm hợp đồng cho Công ty Trường Khánh thuê 11.700m2 đất nông nghiệp để xây dựng khu sản xuất vật liệu xây dựng và vui chơi giải trí. Thế nhưng, Công ty Trường Khánh lại chuyển sang xây nhà máy sản xuất prô ni-ken khi chưa được cấp phép.

Tháng 2-2013, UBND xã Duy Tân đã ra quyết định đình chỉ hoạt động và yêu cầu Công ty Trường Khánh tự tháo dỡ nhà máy xây dựng trái phép. Đến ngày 28-4, UBND xã tiếp tục mời đại diện công ty lên làm việc và ra quyết định yêu cầu đình chỉ hoạt động, tiến hành tháo dỡ, khi nào hoàn thiện thủ tục hồ sơ mới được sản xuất trở lại. Tuy nhiên, công ty vẫn cố tình chây ỳ không chịu tháo dỡ, trái lại họ tiếp tục mở rộng xây dựng và hoạt động sản xuất. Tiếp đó, ngày 22-5, UBND huyện Kinh Môn có thông báo số 46/TB-UBND về việc dừng hoạt động sản xuất kinh doanh đối với Công ty Trường Khánh vì có vi phạm trong quá trình quản lý, sử dụng đất, xây dựng công trình trái phép. Thế nhưng, Công ty Trường Khánh vẫn không thực hiện theo thông báo này. Ngày 10-6, UBND huyện Kinh Môn tiếp tục có thông báo số 50 yêu cầu Công ty Trường Khánh triệt để chấp hành, dừng mọi hoạt động sản xuất prô ni-ken và hoàn thiện các thủ tục pháp lý, đánh giá tác động môi trường trước khi hoạt động trở lại. Công ty Trường Khánh không những không chấp hành mà ngược lại vẫn đốt lò nung.

Phải xử lý kiên quyết và triệt để

Được biết, ông Trần Văn Khoa, Giám đốc Công ty Trường Khánh có làm bản cam kết trước UBND huyện Kinh Môn và UBND xã Duy Tân với nội dung như sau: Sẽ tháo dỡ lò nung và toàn bộ thiết bị liên quan đến việc sản xuất prô ni-ken chậm nhất vào ngày 6-7, nếu không sẽ phải chịu trách nhiệm và sẽ chịu sự cưỡng chế tháo dỡ. Thế nhưng, đến ngày 8-7, mọi việc vẫn gần như “án binh bất động”.

Ông Lê Quang Huy, Bí thư Đảng ủy xã Duy Tân, cho biết: Trước mắt, chúng tôi cố gắng hết sức để bảo đảm tình hình trật tự, an toàn cho người dân. Quan điểm của Đảng ủy là đồng ý với yêu cầu chính đáng của bà con đòi dỡ bỏ nhà máy xây dựng trái phép. Tuy nhiên, chúng tôi sẽ tiếp tục tuyên truyền để người dân địa phương hiểu vấn đề, tránh việc đòi hỏi thái quá.

Người dân địa phương đang chờ đợi những hành động cụ thể của chính quyền địa phương. Việc đầu tiên là cưỡng chế tháo dỡ nhà máy sản xuất prô ni-ken trái phép gây ô nhiễm môi trường. Việc thứ hai là rà soát, đánh giá những thiệt hại do Công ty Trường Khánh gây ra, buộc công ty này phải có bồi thường thỏa đáng. Khi đã giải quyết dứt điểm những sai phạm, lòng dân đã thuận thì chắc chắn an ninh trật tự sẽ ổn định trở lại.

Bài và ảnh: NGUYỄN HUYỀN TRANG